การจัดทำแผนที่น้ำท่วมขังด้วยแบบจำลอง MIKE FLOOD กรณีศึกษาจังหวัดอุบลราชธานี

ทฤษฏีของแบบจำลองคณิตศาสตร์ด้านน้้าท่วม (Flood Forecasting Model Theory)

 ปัจจุบันเครื่องมือหนึ่งที่สามารถบริหารจัดการน้้าหลาก (Flood Management) ได้ถูกต้อง รวดเร็ว และแม่นย้าในระดับที่ยอมรับได้ และมีประสิทธิภาพ คือ แบบจ้าลองทางคณิตศาสตร์

(Mathematical Model) ซึ่งเป็นแบบจ้าลองที่ใช้งานได้สะดวก อธิบายได้เข้าใจง่าย ดังนั้น เพื่อให้การด้าเนินงานของโครงการฯ เป็นไปตามวัตถุประสงค์หลัก คือ ความสามารถในการคาดการณ์

สถานการณ์น้้าในอนาคต

ดังนั้น การศึกษานี้จึงเลือกใช้แบบจ้าลองทางคณิตศาสตร์ MIKE 11 ที่มีการใช้อย่างแพร่หลายและมีความเหมาะสมกับสภาพพื้นที่โครงการ สามารถวิเคราะห์สภาพน้้าท่วม ได้สะดวก ร

แม่นย้า แบบจ้าลอง MIKE 11 ที่เสนอใช้ในโครงการ เป็นแบบจ้าลองที่พัฒนาโดย Danish HydraulicInstitute ประเทศเดนมาร์ก ซึ่งประกอบด้วยโปรแกรมหลักคือ MIKE 11-RR, MIKE 11-HD, และ

MIKE 11-GIS ซึ่งนับว่าเป็นเครื่องมือที่ทันสมัยและมีประสิทธิภาพ

การท้างานของโปรแกรมย่อยต่างๆ จะท้างานเชื่อมโยงกันเป็นระบบ โดยในการค้านวณกราฟ น้้าท่าที่จุดพิจารณาต่างๆ ในลุ่มน้้าสามารถใช้โปรแกรม MIKE 11-RR ที่เป็นแบบจ้าลองน้้าฝน-น้้าท่า

(Rainfall-Runoff Model) เพื่อการวิเคราะห์จ้าลองการเกิดน้้าหลากและพยากรณ์การเกิดน้้าหลาก จากนั้นโปรแกรม MIKE 11-HD (Hydrodynamics Model) จะค้านวณการเคลื่อนตัวของกราฟน้้าหลากจาก

ต้นน้้าไปทางท้ายน้้า เพื่อคาดการณ์ปริมาณน้้าหลากและระดับน้้าในอนาคต ในช่วงเวลาที่ก้าหนด ผลการค้านวณระดับน้้าจะน้าไปสร้างแผนที่น้้าท่วมคาดการณ์โดยใช้โปรแกรมย่อย MIKE 11-GIS

ที่ปฏิบัติการภายใต้โปรแกรม ArcView GIS เช่นกัน การท้างานของแบบจ้าลองแสดงได้ดัง ภาพประกอบ 3

ข้อมูลจ้าเพาะของแบบจ้าลองทางคณิตศาสตร์ MIKE 11

1. MIKE 11 เริ่มมีการพัฒนาขึ้นตั้งแต่ปี ค.ศ.1972 จนถึงในปีปัจจุบัน ค.ศ.2006

2. MIKE 11 เป็นโปรแกรมที่มีDongle (หรือ Hard Lock) และ License

3. ลักษณะของแบบจ้าลอง MIKE 11 เป็นแบบ 1 มิติ (1 Dimension, 1D) ใช้ส้าหรับการ ค้านวณอัตราการไหล ระดับน้้า การแพร่กระจาย คุณภาพน้้า การตกตะกอน ในล้าน้้าเปิด

(Open Channel)

4. คุณสมบัติขั้นต่้าของเครื่องคอมพิวเตอร์ที่สามารถใช้งาน MIKE 11: Processor 400 MHz., RAM 64MB, Hard Disk 5 GB, Widows Operation System

5. MIKE 11 ในแต่ละversion ไม่สามารถน้ามาใช้ต่าง version ได้ เช่น ข้อมูลที่ได้จาก ผลลัพธ์ของ MIKE 11(2002) ไม่สามารถน้าไปใช้ร่วมกันกับ MIKE11(2003) ได้ ซึ่งจะท้าให้ผลลัพธ์ที่

ได้มีการผิดพลาด เนื่องจากในแต่ละ Version ที่มีการ update จะมีการปรับปรุงโปรแกรมให้มีความ เสถียรภาพมากยิ่งขึ้น และตรงกับสภาพที่ผู้ใช้ต้องการอย่างเหมาะสม